By chronić klientów dewelopera przed ich upadłością dwa lata
temu wprowadzono tzw. ustawę deweloperską. Miała ona chronić pieniądze klientów.
Do tej pory zwykle środki klientów przepadały wraz z kłopotami deweloperów. Od
czasu wejścia ustawy jest lepiej – tzn. w teorii ma być lepiej. Wszystkie
strony związane z ustawą deweloperską wskazują, że jest ona jak szwajcarski ser
składa się z samych dziur samych …. Dużo debatowano nad jej nowelizacją, jednak
prawie nikt nie przewidział sytuacji, która miała miejsce w końcówce roku 2015.
Nastąpił upadek banku w którym jeden z deweloperów posiadał rachunek
deweloperski. Co ciekawe to był rachunek typu zamkniętego – w powszechnej opinii
najbezpieczniejszy ( na ten rachunek klienci dewelopera wpłacają sukcesywnie
swoje środki – po zakończeniu budowy całego bloku pieniądze trafiają do
dewelopera a klucze do klienta). W tym konkretnym przypadku upadłości banku
lepszym byłby rachunek powierniczy typu otwartego (wypłaty na konto dewelopera
następują sukcesywnie do postępu robót).
Cóż więc się wydarzyło?
Klienci jednego z podwarszawskich deweloperów wpłacali
pieniądze na rachunek powierniczy zamknięty dewelopera prowadzony w banku spółdzielczym.
Klienci w pełni zapłacili za swoje mieszkania. Nie nastąpiło jednak
przeniesienie własności mieszkań na klientów – był jakiś problem z podziałem gruntów.
Bank nie przekazał deweloperowi środków z rachunku. I w tym czasie ogłoszona upadłość
banku.
Co jest obecnie?
Deweloper może odzyskać 100 tys. EUR z Bankowego funduszu
Gwarancyjnego. Klienci nie mogą odzyskać ani złotówki. Klienci zamieszkują
lokale, które nie są ich własnością – pozostają w gestii dewelopera. Deweloper
nie może odwykać środków na rachunku ( ok. 3 mln zł). Nikt nie wie co dalej zrobić
z ta sytuacją, można by np. skompensować wierzytelności (kredyt dewelopera) z
należnościami (pieniądze od klientów). I jeszcze jedno, jeśli nawet deweloper
wiedziałby o kłopotach banku to bez jego zgody nie może przenieść rachunku powierniczego do
innego banku … Zgodnie z ustawą deweloperską klienci mogą się zwrócić o
ogłoszenie upadłości dewelopera –przejmą wówczas budynek … Nie o to jednak w
ustawie o ochronie nabywców lokali chodziło.
Krzysztof Rzymski KMR Kredyty & Nieruchomość